Παλαιότερες Εκθέσεις : Βάλλυ Νομίδου | Μικρές Χειρονομίες

 

Βάλλυ Νομίδου

Μικρές Χειρονομίες

 

10.11– 09.12.2022

 

Εγκαίνια Πέμπτη 10  Νοεμβρίου 2022, 18.00 – 21.30

Η γκαλερί «Λόλα Νικολάου» εγκαινιάζει τη συνεργασία της με τη γλύπτρια Βάλλυ Νομίδου. Στις τρεις αίθουσες της γκαλερί θα παρουσιαστούν γλυπτά με θέμα την ανθρώπινη μορφή, καθώς και μια επιτραπέζια γλυπτική εγκατάσταση, η οποία εισάγει μια νέα κατεύθυνση στην καλλιτεχνική πορεία της Νομίδου.

 

Η ιστορικός τέχνης Ελισάβετ Πλέσσα, η οποία υπογράφει το κείμενο που συνοδεύει την έκθεση, σημειώνει:

 

«Η Βάλλυ Νομίδου δεν αγαπά τα όρια και τις ονομασίες. Κινείται ελεύθερα ανάμεσα στη γλυπτική, τη χειροτεχνία και τη ζωγραφική, όμως ο κόσμος της διαθέτει τα δικά του γνωρίσματα. Χρησιμοποιεί εφήμερα υλικά –χαρτί, χαρτόνι, ρυζόχαρτο, κλωστές, νήματα– για να φτιάξει ανθρώπινες μορφές σε φυσικό μέγεθος, που η πληγωμένη τους επιφάνεια αμφισβητεί τη βεβαιότητα του ακέραιου. Εύθραυστες, συναρμολογημένες, α-τελείωτες, οι φιγούρες της Νομίδου πραγματεύονται σιωπηλές το πέρασμα της ζωής, τη φθορά, τον θάνατο. Στη μοναχική αυτονομία τους αντιπαρατίθεται τώρα μια επιτραπέζια σύνθεση, που πραγματοποιεί μια μετάβαση από τη γλυπτική στην εγκατάσταση. Μια σειρά από απροσδιόριστα, χειροποίητα αντικείμενα ενός βαθιά προσωπικού σύμπαντος παρατίθενται πάνω σε ένα μακρόστενο τραπέζι. Η βεβαιότητα των μεγάλων ανεξάρτητων μορφών δίνει εδώ τη θέση της σε πλάσματα μικρών χειρονομιών που συνυπάρχουν ασύνδετα μέσα σε μια σκηνικότητα μικρής κλίμακας. Πολλαπλά προβλήματα μεταβαλλόμενων σχέσεων αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης ανάμεσα στα ετερόκλητα αυτά αντικείμενα επιζητούν στο τραπέζι τον κοινό τόπο της επίλυσής τους, σχηματίζοντας τον χάρτη μιας εσωτερικής θραυσματικής ζωής»

ώρες λειτουργίας: Τρ., Πε., Πα.: 12.00 – 20.00 / Τε., Σα.: 12.00 -15.00

Βάλλυ Νομίδου_ Βιογραφικό

Η Βάλλυ Νομίδου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1959. Σπούδασε σχέδιο με τον Τάσο Ρήγα και αποφοίτησε από το Εργαστήριο Ζωγραφικής του Δημοσθένη Κοκκινίδη στην ΑΣΚΤ (1978-1983). Συνέχισε τις σπουδές της στο Saint Martins School of Art του Λονδίνου (1983-1984, Diploma in Advanced Painting). Στη συνέχεια εκπόνησε καλλιτεχνικό έργο με τριετή μεταπτυχιακή υποτροφία εσωτερικού του ΙΚΥ. Είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του ΑΠΘ. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ομάδας γυναικών καλλιτεχνών INDOORS (2007). Έργα της βρίσκονται σε σημαντικές δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές (Εθνική Γλυπτοθήκη, Αθήνα / Μuseum for Papirkunst, Blokhus της Δανίας / MOMus – Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη / Συλλογή Σωτήρη Φέλιου / Συλλογή Εμφιετζόγλου / Συλλογή Άρη Στοΐδη κ.ά.). Έχει λάβει μέρος σε σημαντικές ομαδικές εκθέσεις εντός και εκτός Ελλάδος, με πιο πρόσφατη την έκθεση Paper Art People (Museum for Papirkunst, Δανία, 2022). Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.

 

 

Ατομικές εκθέσεις

 

2014

Identità liquide, Lucca Biennale Cartasia, Lucca, Ιταλία (επίσημη προσκεκλημένη καλλιτέχνιδα)

2010

Let It Bleed, Γκαλερί Fizz, Αθήνα

2003

Πρόσωπο με πρόσωπο, Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης, Αθήνα

2001

Ανθρώπινες παρουσίες – απουσίες, Χώρος Τέχνης «24», Αθήνα

1996

Σιωπηλά παιχνίδια – Ζητούνται παίχτες επειγόντως, Μέδουσα + 1, Αθήνα

1992

Σχέδια – Γλυπτά κουτιά, Χώρος Τέχνης «24», Αθήνα

1992

Σχέδια – Γλυπτά κουτιά, Γκαλερί Ζήτα-Μι, Θεσσαλονίκη

1988

Κατασκευές,  Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης, Αθήνα

Μικρές χειρονομίες για μεγάλους καιρούς

Η Βάλλυ Νομίδου δεν αγαπά τα αμετακίνητα όρια, ούτε και τις συγκεκριμένες ονομασίες. Βαδίζει ανάμεσα στη γλυπτική, τη χειροτεχνία και τη ζωγραφική, όμως ο κόσμος της διαθέτει από καιρό τα δικά του γνωρίσματα. Τα υλικά της είναι καθημερινά και εφήμερα: χαρτί, χαρτόνι, ρυζόχαρτο, κλωστές, νήματα, σύρματα, κόλλα. Όταν τα φέρνει αντιμέτωπα με σκληρές ύλες, είναι γιατί στα έργα της το φθαρτό αναδεικνύεται από το αδιαπέραστο. Δύο αντικριστά δωμάτια και μια ενδιάμεση κεντρική αίθουσα της προσφέρουν τώρα ένα πεδίο συνύπαρξης αντιθετικών προσεγγίσεων, που διαμορφώνουν και χαρακτηρίζουν ολόκληρη τη δημιουργική πορεία της.

 

Στο ένα πλαϊνό δωμάτιο μια χάρτινη ακέφαλη ανθρώπινη φιγούρα με ακρωτηριασμένα χέρια απεικονίζεται ξαπλωμένη σε ένα ιδιότυπο ανάκλινδρο από ετερόκλητα υλικά. Ένα συνονθήλευμα  από τσόχα, χαρτοκατασκευές, υλικά ταπετσαρίας και ένθετα μαδέρια έρχεται σε αντίθεση με τη στιλιζαρισμένη φόρμα του καθίσματος, όμως την ίδια στιγμή απηχεί ταιριαστά τον κατακερματισμό της μορφής που υποδέχεται στην επιφάνειά του. Ο απροσδιόριστος σωματότυπος και τα αρχετυπικά ρούχα της αποδίδουν τη φιγούρα άφυλη, μέχρι το μάτι να διακρίνει στα σπλάχνα της το ξεθωριασμένο απομεινάρι ενός νυφικού στέφανου. Το κοκαλωμένο χάρτινο κουφάρι γίνεται τότε το λείψανο μιας νύφης – το φυσικό του μέγεθος φέρνει τον θάνατο ανάμεσά μας. Στην εγγενή βία του θανάτου οδηγεί αναπόφευκτα και η ανατροπή που προκύπτει από την αντεστραμμένη στάση του πλαγιασμένου ανδρείκελου, με το κεφάλι στη βάση του καθίσματος και τα εξαρθρωμένα πόδια-καλαπόδια στον αέρα. Το λευκό μεταλλικό τρίποδο ιατρικών καταβολών, στο οποίο είναι βιδωμένο το ειδικό αυτό κάθισμα, το καθιστά ένα δυνάμει περιστρεφόμενο εξεταστικό τραπέζι, που πάνω του το ρημαγμένο σώμα ανυψώνεται εκτεθειμένο και ακόμα πιο ευάλωτο.

 

Στο απέναντι δωμάτιο ένα ανθρώπινο μπούστο-προσωπείο από εφημερίδες είναι τοποθετημένο πάνω σε ένα μικρό λευκό μαρμάρινο βάθρο που καταλήγει σε μια χαμηλή μεγάλη βάση από μαύρο πλαστικό δάπεδο. Το αποσπασματικό κεφάλι-μάσκα συμπληρώνεται από τον χώρο γύρω του και αποκτά ζωή χάρη σε μεταλλικά εργαλεία που το βοηθούν να σταθεί όρθιο, προσφέροντάς του εντούτοις μια ζωή εξαρτημένη. Σε αντιδιαστολή με το γυαλιστερό μέταλλο της στήριξής του, το χάρτινο πρόσωπο προβάλλει σαν ένα κέλυφος εύθραυστο και γι’ αυτό πολύτιμο, ενώ το χαμηλό του ύψος απαιτεί τον σεβασμό στη θέασή του. Στον τοίχο, πιο πέρα, κρέμεται μια μικρή ανθρώπινη θηλυκή μορφή με κέρινο, φαγωμένο δέρμα. Από τα ακρωτηριασμένα χέρια της απομένουν μόνο οι παλάμες, σταυρωμένες στωικά στον κομματιασμένο κορμό. Μέσα από τα λυμένα μέλη βγαίνουν τα ξέφτια του εσωτερικού τους, σαν οι γραμμές στα πρώιμα σχέδια και τα κεντήματα της Βάλλυς Νομίδου να έγιναν αργότερα τα νήματα και τα ράμματα των γλυπτών της. Η μικρή φιγούρα είναι αναρτημένη σε μεταλλικούς πίρους που τονίζουν τις πληγές της, αλλά και την απόσταση ανάμεσα στο χειροποίητο και το βιομηχανικό. Άψυχη μαριονέτα ενός τραγικού κουκλοθέατρου, η γλυπτή αυτή κούκλα εξαρτάται από καρφιά που τη στερεώνουν ερήμην της αλλά και τη διαπερνούν σαν έναν σύγχρονο Άγιο Σεβαστιανό.

 

Εύθραυστες, συναρμολογημένες, α-τελείωτες, οι ελλειπτικές φιγούρες της Νομίδου πραγματεύονται τη μοναξιά, την εγκατάλειψη, το πέρασμα της ζωής, τη φθορά, τον θάνατο, διαχειρίζονται το τραύμα. Πλασμένες σε φυσικό μέγεθος, με εμφανή τα ίχνη του Degas, της Kiki Smith, του κόσμου της αρχαιότητας και των απολιθωμάτων της φύσης, η σημαδεμένη σάρκα τους περιφρονεί τη βεβαιότητα του ακέραιου. Στην υπό όρους αυτονομία τους παρεμβάλλεται μια χαμηλόφωνη επιτραπέζια σύνθεση, η οποία παρουσιάζεται στον θεατή μετωπικά, στο κεντρικό δωμάτιο της έκθεσης.

 

Εδώ μερικά απροσδιόριστα αντικείμενα παρατίθενται πάνω σε ένα μακρόστενο σπονδυλωτό τραπέζι, που στην επιφάνειά του απλώνεται ένας βαθιά προσωπικός μικρόκοσμος: μια αρματούρα σωληνωτής κατασκευής από ρυζόχαρτο ξεδιπλώνεται πάνω σε έναν μαύρο διάδρομο που καταλήγει σε χαρτονένιες κολονίτσες μιας άγνωστης αναμονής, μικροί πάγκοι-παγόδες βαστούν το παιδικό γλαστράκι της φακής με τις φύτρες μιας εφήμερης ζωής, κυψελωτές χαρτοκατασκευές στερεώνονται σε λαβές κόκκινου, νυφικά ανθάκια ζουν μέσα σε γεωμετρικές φωλιές χαρτονιού, βαθράκια πλίνθων μιας άχρονης αρχαιότητας συνομιλούν με ναΐσκους πτυχώσεων και ανεπαίσθητων γραφισμών, κτίρια από διάφανες χαρτοπετσέτες συγκρατούν επισφαλείς ραφές, το λευκό φυτό των ανθισμένων χεριών υποθάλπει ένα ρολό τουαλέτας και συγγενεύει με τα παραδίπλα φωτεινά κύματα χάρτινου αλάβαστρου.

 

Όλες αυτές οι μικρές νεκρές φύσεις καθιστούν το τραπέζι έναν κοινό τόπο δυσκολίας, ένα καθορισμένο πεδίο σχέσεων, συνδιαλλαγών, υπαινιγμών. Σαν μέσα σε έναν κήπο Ζεν, ετερόκλητα πλάσματα του ασυνείδητου συνυπάρχουν ασύνδετα, σκηνοθετημένα στο θέατρο της μικρής κλίμακας, όπου πολλαπλά προβλήματα μεταβαλλόμενων σχέσεων αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης επιζητούν την επίλυσή τους και σχηματίζουν τον χάρτη μιας εσωτερικής θραυσματικής ζωής.

 

Με τα πάθη του σώματος και τη διαύγεια του νου, η Βάλλυ Νομίδου δημιουργεί εντέλει στα δωμάτια αυτά ένα συνολικό έργο που ταλαντεύεται ανάμεσα στη γλυπτική και την εγκατάσταση. Αιωρούμενα ανάμεσα στο φυσικό μέγεθος και στη μινιατούρα, το μόνιμο  και το προσωρινό, το αυτόνομο και το εξαρτημένο, το σταθερό  και το μετακινούμενο, το μηχανικό και το χειροποίητο, ανάμεσα στην ολοκλήρωση και τη δημιουργία εν προόδω, τα έργα της φανερώνουν σύνθετες όψεις του εαυτού, πολλαπλούς τρόπους ύπαρξης.

 

Με πειραματισμούς ακριβείας, από τις μεγάλες ιστορίες στις ψιθυριστές αφηγήσεις, η Βάλλυ Νομίδου ψάχνει στις αφηρημένες μικρές χειρονομίες του μακρόστενου τραπεζιού τα σχεδιάσματα του νου, την αυτάρκεια του ατελούς και την ελευθερία του λάθους. Ένα ποίημα ξεκινά από τις λέξεις του.

 

 

Ελισάβετ Πλέσσα